ဒီေန႔ ဆန္းေဒးစကူးစတယ္ ဆုိရင္ပဲ။ မစ္စတာ ဂ်ိန္းစ္ က …
'' ဘာ Chanty ကို ရြတ္တာလဲ '' လုိ႔ ေမးလာတယ္။
သင္တန္းစရင္ နေမာတႆ သံုးေခါက္ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေမးတာပါ။ ယခင္ သီတင္းပတ္ ကလည္း ဘုရားကုိ သံုႀကိမ္ရွိခိုးတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေမးဘူးတယ္။ ဆရာ ဆန္ေဂ်း က ဗုဒၶဂုဏ္ ေတာ္ပါတဲ့ ဘုရားရွိခိုး စာသားကို ရြတ္ဆိုတာပါ လို႔ ေျဖတယ္။ မစ္စတာ ဂ်ိန္းစ္က ဆက္ၿပီး ေမးတယ္။
'' ဒီအိႏၵိယ နဲ႔ အျခား ရြတ္ပံုခ်င္း မတူတတ္သလုိပဲ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဗုဒၶပုဏၰိမာ( ၀ိသာခါ) ေန႔က ဘေႏၲ ေတြ ရြတ္ၾကတာ အခ်င္းခ်င္းမတူသလုိပဲ။ ဗိယက္နာမ္ ဘေႏၲေတြ ရြတ္တာေတြဟာ သံစဥ္ အနိမ့္အျမင့္ႏွင့္ သြားတယ္။ အိႏၵိယ ဘေႏၲေတြလည္း ဒီလိုပဲ သံစဥ္ႏွင့္ သြားတယ္လုိ႔ မွတ္ တယ္။ ''
''ဟုတ္တာေပါ့။ ထိုင္းလန္၊ သီရိလကၤာ၊ ကေမၻာဒီယား၊ လားအိုစ္ ၿပီးေတာ့ အိႏၵိယ ရြတ္ပံု ေတြက အတူတူပါပဲ။ ေျပာရရင္ ခရစ္ယန္၊ မြတ္စလင္၊ ဟိႏၵဴ၊ အားလံုးဟာ ရြတ္ပံုေတြက အတူတူပါပဲ။ '' လုိ႔ စာေရးသူက ေျပာလိုက္တယ္။ သူက ျခား၀င္ၿပီး ေျပာလာတယ္။
''ခရစ္ယာန္ဘုန္းႀကီးေတြလည္း သမၼာက်မ္းကို ဖတ္တဲ့အခါ ဒီလို သံစဥ္ႏွင့္ သြားေနတာ ေတြ႔ရမယ္။ ဒါေပမယ့္ သီခ်င္းဆိုတာလား ဆိုေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ''
သူက ခရစ္ယာန္ တရားေဟာဆရာ တစ္ေယာက္ျဖစ္ေနေတာ့ သူတို႔ ဘုန္းႀကီးေတြအေပၚ သံသယ ၀င္မွာစုိးလုိ႔ ေျပာတယ္ဆိုတာ သိသာတယ္။
'' ဒါက စိတ္ႏွင့္ ဆိုင္ပါတယ္။ သာယာနာေပ်ာ္ဘြယ္ ရွိေအာင္ ရြတ္ၾကတာဆိုေတာ့ ရြတ္ပံုေတြ တူေနတာ မဆန္းပါဘူး။ အိႏၵိယကို ၾကည့္ပါလား။ သူတို႔ တီဗီ channel ေတြကို ၾကည့္ေပါ့။ အဆိုအကေတြ သိပ္မ်ားတယ္။ (ယုတ္စြ အဆံုး တရားပြဲေတြမွာေတာင္ အဆိုအကမပါရင္ မၿပီးဘူး) ။ ဒါက ယံုၾကည္မႈနဲ႕လည္း ဆုိင္တယ္။ ဘဂ၀ါဂီတိ တုိ႔ ရွိတယ္မဟုတ္လား။ သီခ်င္း ဂီတနဲ႔ လြတ္ေျမာက္မႈ(ခ်မ္းသာသုခ)ကို ရႏိုင္တယ္လို႔ သူတို႔က ယံုတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဆို အကေတြ ဒီမွာ မ်ားေနတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ဗုဒၶကေတာ့ အဲဒီလုိ သီဆုိကခုန္တာ ေတြကို အားမေပးဘူး။ ''
မစ္စ္တာ ဂ်ိန္းနဲ႕ ဆန္ေဂ်း ၿငိမ္သြားၿပီး စာေရးသူကို မင္သက္ ၾကည့္ေနၾကတယ္။ စာေရး သူက white board မွာ ရႆ၊ ဒီဃ၊ ပလုတ ဆိုၿပီး သံစဥ္သံုးမ်ိဳးကုိ ေရးျပလုိက္တယ္။
'' တို႔ ေျပာဆိုေနတဲ့ အသံေတြက သံတုိ(ရႆ)၊ သံရွည္(ဒီဃ)၊ သံနိမ့္(ပလုတ) ဆုိၿပီး သံုးမ်ိဳး ရွိတယ္။ တစ္စကၠန္႔ေလာက္ ၾကာတဲ့အသံ၊ ႏွစ္စကၠန္႔ေလာက္ ၾကာတဲ့အသံ၊ အဲဒီထက္ ပုိလြန္ သြားၿပီး သံုးစကၠန္႔ေလာက္ၾကာတဲ့ အသံ။ ဒီမွာ ပလုတ အသံဆိုတာ ပံုမွန္အသံထက္ ေက်ာ္ သြားတဲ့ အသံတစ္မ်ိဳးပဲ။ ဒီအသံမ်ိဳးကုိ သီခ်င္းလို႔ ေခၚတာေပါ့။ ဒီ(သီခ်င္း) အသံ ေတြဟာ တမင္ဖန္တီးမွ ထြက္လာတဲ့ အသံေတြျဖစ္တယ္။ ဒါကို ဗုဒၶက (ပလုတ) အသံနဲ႔ သီဆုိတာကုိ မလုပ္ၾကဘို႔ သူရဲ႕တပည့္ ရဟန္းေတြကို သင္ျပခဲ့တယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ လူႀကီး လူေကာင္း ေတြဟာ ဒီလို (ပလုတ ) အသံနဲ႔ ေျပာဆုိေလ့ မရွိလို႔ပဲ။''
'' သဂၤါယနာ ဆိုတဲ့ စကားကေကာ။ ဘယ္လို အဓိပၸါယ္ရသလဲ။ ဆရာတစ္ေယာက္က ေျပာ တယ္ သဂၤါယနာဆိုတာ together singing ပဲ တဲ့။ ဒီမွာ ဂါ + ေဂဓါတ္ရဲ႕ အနက္ဟာ to singing မဟုတ္လား။ ဒါေၾကာင့္ သဂၤါယနာဆိုတာ အတူတကြ သီက်ဴးျခင္းလုိ႔ အဓိပၸါယ္ရွိ တယ္လို႔ ေျပာတယ္။ ဒါေပမယ့္ together reciting လည္း ျပန္ဆိုတာ ရွိတယ္။ ဂါထာဆိုတာ ေတြက ဗုဒၶရဲ႕ ပါဠိစာေပထဲမွာလည္း ၀င္ေရာက္ေနတယ္။ ဒါေတြက အဓိကအားျဖင့္ မွတ္သားရ လြယ္ေအာင္ သီးကုံုးထားတာျဖစ္ၿပီး အဲဒါေတြကို သီခ်င္း လို သီက်ဴးရမယ္လို႔ ဆုိ တာ မဟုတ္လား။ ''
မစ္စတာ ဆန္ေဂ်းရဲ႕ ေမးခြန္း ဆံုးသည္ႏွင့္ စာေရးသူက white board မွာ သဂၤါယနာ ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို ေရးျပလုိက္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ရွင္းလင္းခ်က္။
'' ဟုတ္တယ္ ဒါမွန္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္လိုရြတ္ရမယ္ဆိုတာ သိဘို႔လိုတယ္။ သဂၤါယနာ ဆိုတာ သံ နဲ႔ ဂါယနာ တြဲထားတာပဲ။ အတူတကြ စုေပါင္း ရြတ္ဆိုျခင္းလို႔ အဓိပၸါယ္ ရတယ္။ ဂါယနာ၊ ဂီတ၊ ဂီတိ ဓါတ္ျခင္းက အတူတူပဲ။ အဂၤလိပ္က ဂစ္တာ လုိ႔ ေျပာတယ္။ တစ္ေနရာ တည္းမွာ အတူတကြ လာေရာက္ၿပီးေတာ့ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕စကားေတာ္ေတြကို မွတ္တမ္းတင္ ရြတ္ဆိုတာကို ေျပာတာပဲ။ သီခ်င္းလုိ ရြတ္ဆိုၾကတယ္လို႔ မဆိုလုိဘူး။ မစ္စတာ ဆန္ေဂ်း ဘယ္လုိျမင္လဲ၊''
'' ဒါက ဟင္ဒီ ဘာသာ ထံုးစံက ေျပာင္းသြားတာဆိုေတာ့ အဲလို( သူတုိ႔လုိ) ပဲ(သီခ်င္းဆိုသ)လုိ ရြတ္ဆိုၾကတယ္ လို႔ေကာ မေျပာႏိုင္ဘူးလား။''
'' ေအး ဒီမွာ ဂါ ဓါတ္ သို႔မဟုတ္ ေဂ ဓါတ္က သီက်ဴးျခင္း၊ ရြတ္ဆိုျခင္း ဆိုတဲ့ အနက္ကို ေဟာတာပဲ။ reciting and singing ေပါ့။ ဒီႏွစ္မ်ိဳးက တူမေယာင္ႏွင့္ ကြဲပါတယ္။ ဗုဒၶဇင္အလို ဒါက reciting = ရြတ္ဆိုျခင္းလုိ႔ ယူၿပီး အျခား အိႏၵိယ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ဟိႏၵဴဘာသာ အရ ဆိုရင္ singing ေတးသီခ်င္းဆုိတာေပါ့။ သူတုိ႔က တရားေဟာတာေတာင္ အကအဆိုေလးနဲ႔ မဟုတ္လား။''
'' ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေမးစရာရွိတာက၊ ဒီလုိ ဂါထာေတြကို သီခ်င္းလို ဆုိရမယ္ဆိုတာကို ဘုရား က ဘယ္မွာေျပာတာ ရွိလုိ႔လဲ။''
'' ခုဒၵက ပါဌ မွာ….''
'' ဘယ္သုတ္မွာလဲ? ဘုရားက ဂါထာပါ႒္သားေတြကို သီခ်င္းလုိ သီက်ဴးရြတ္ဆုိရမယ္လုိ႔ နဲနဲမွ် မေျပာခဲ့ပါဘူး။ ''
'' အင္ မေျပာခဲ့ဘူးလား''
'' ဟုတ္တယ္။ ဗုဒၶက ေတးဆုိ ကခုန္တဲ့ လုပ္ငန္းကုိ လြတ္ေျမာက္ရာ လမ္းေၾကာင္းရဲ႕ ဖီလာဆန္႕က်င္ဘက္=၀ိသုက ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာခဲ့တယ္။ ဒီသီဆုိမႈက အထက္တန္းက်တဲ့ လုပ္ငန္းမဟုတ္လို႔ပဲ။ ဆိုပါစုိ႔ မင္းတို႔ အိႏၵိယႏိုင္ငံက ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ သီခ်င္း ဆုိတာ ေတြ႔ဘူး သလား။ ဒါဟာ အထက္တန္းက် (လူႀကီးလူေကာင္း) ေတြရဲ႕ လုပ္ငန္းမ်ိဳး မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ထင္ရွားတယ္။ အခု အိႏၵိယမွာ နာမည္ႀကီးေနတဲ့ မင္းသား မင္းသမီးေတြ သူတို႔ကခုန္တာက တစ္မ်ိဳးေလ။ သူတို႔ ေငြရေရးအတြက္ လုပ္ငန္းတစ္ခုအေနနဲ႕ လုပ္ၾကတာ။ စဥ္းစားၾကည့္ေပါ့ မင္းသမီး ခ်ိဳပရာ ကို ေငြေပး ေခၚရင္ သူမ လာမွာပဲ၊ ကမွာပဲ။ ဘာလဲ ဒါက ေငြအတြက္ဆိုတာ ထင္ရွား။ အိႏၵိယ ဖေလာ္မွာ ထင္ရွားတဲ့ နာဍပုတၱဆိုတာ သဘင္ သည္မ်ိဳးႏြယ္ထဲကပဲ။ ဒီေတာ့ ခ်ဳပ္ရရင္ ဒီသီဆုိကခုန္မႈဆုိတာ အျမင့္စား လုပ္ငန္းတစ္ခု မဟုတ္ဘူးဆိုတာပါပဲ။ ေအး တစ္ခု က သီခ်င္းလုိ သီက်ဴးတယ္ဆိုရတဲ့ အခါမွာ ေတာင္ ပါဠိစာေပက ဥဒါန္းစကားလုိ႔ သံုးတယ္။ ''
'' မင္းေကာ လမ္းေပၚမွာ သီခ်င္းဆို၊ ကခုန္မႈမ်ိဳး လုပ္ႏိုင္သလား။ ''
'' ခက္ပါတယ္။ မလုပ္ႏုိင္ပါဘူး။''
